Saray bahçeleri peyzaj mimarlığında her zaman önemli bir yeri olan geçmişten geleceğe uzanan tasarım köprüleridir.Ülkelere göre değişen bahçe tasarımlarını şekillendiren kültür, gelenek ve görenek, sosyal yaşam en önemli kriterleri oluşturmaktadır.Bahçelerin kendine has tasarımlarında belli çizgiler, program elemanları ve bitkisel yapı öncelikli değerlendirme şartlarındandır.
İran’da bulunan Şazda Mahan Bahçesi İran kültürünü yansıtan bir Pers Bahçesidir. Geçmişten günümüze yansıyan dinamik ve estetik tasarımıyla varolan bir peyzaj tasarımıdır.5.5 hektarlık büyük bir alanı kaplayan ve çölün ortasında bulunan bu bahçede bitkisel tasarımda kullanılan uzun boylu ağaçlar yükselen duvarları temsil etmektedir. Bu ağaçlar görsel perdeleme görevini üstlenirken aynı zamanda gölge ağacı olarak bahçeye fonksiyonellik sağlamaktadır. Bahçede dikkat çeken en önemli yapı odak noktası konumunda bulunan su öğesidir. Kademeli olarak yükselen eğriler eski bir tapınak olan zigguratlara benzetilmiş basamaklar şeklinde su öğesinin temelini oluşturmaktadır. Fiskiyelerle desteklenen su öğesi aktif bir yapıyı oluşturarak ziyaretçilere estetik tasarımın dinamikliğini sunmaktadır. Zengin bir tasarıma sahip olan havuz tasarımındaki amaç su öğesinin insanlar üzerinde etkili olduğu pozitif enerjiyi yansıtmaktır.
Bitkisel tasarımda yeşil dokunun baskın olduğu çeşitli renklerin kullanıldığı bir peyzaj tasarımı ziyaretçileri karşılamaktadır. Özellikle uzun boylu ağaçların tasarımda kullanılmasıyla bahçe karpostal görünümüne sahip bir niteliktedir. Bitkilerin sonbahar renklenmesiyle estetik yönü güçlü bir bahçe ziyaretçilere sunulmuştur. Basamaklar ve su öğesinin birleştiği alle yolda bitkilerinde eşlik etmesiyle manzara açısı algılanabilirliği ve keşfetme yönüyle ziyaretçi sayısının artmasına katkıda bulunmaktadır. Bahçenin genel tasarımında çizgiler sade, anlaşılabilir ve sirkülasyonu kolaylaştıracak şekilde yansıtılmıştır.Karmaşık olmayan formal çizgiler tasarımda yer alarak diğer tasarım öğeleriyle uyum içindedir.
Unesco dünya miras listesinde bulunan bu bahçe saray bahçelerinin günümüze evrilmiş başarılı örneklerinden biridir. Geçmişin tüm izleriyle günümüze uyarlanmış, destekleyici öğelerle zenginleştirilmiş bu bahçe her yaş grubuna hitap etmesiyle de ziyaretçilerin dikkatini çekmektedir.Günümüze yapay etkilerden arınmış şekilde gelen bu bahçe kültürünü geleceğe taşıyacak güçlü ve başarılı bir peyzajı da içinde barındırmasıyla başarılı bir tasarımını hayata yansıtmaktadır.
Kaynakça: https://tr.wikipedia.org/wiki/%C5%9Eazda_Bah%C3%A7esi
