Eski Mısır Mimarlığı Hakkında Hemen Herşey

Karakteristik Unsurları:

• Piramit Mezarlar

• Sfenks

• Nil boyunca nehre dik açılı akslar üzerinde, avlulu, kolonatlı, tapınaklar

• Kayalara oyulmuş firavun mezarları

• Kayalara oyulmuş dev firavun rölyefleri

• Taş yüzeylere oyulmuş hiyeroglif rölyef yazılar

• Mumyalanmış firavun cesetleri

• Hiyeroglif rölyef yazılı Obelisk vb yapılar

Genel Mimari Özellikler:

• Değişmezlik ve ebediliği temel alan bir mimari tarz

• Basit, düzgün (stereo metrik) geometrik formlar ve dik açılı mekan organizasyonu

• Yataylık ve düşeyliğin, süreklilik ve dayanıklılık temelinde sentezlenmesi

• Mekanın dik açılı organizasyonu

• Masiflik ve kitlesel ağırlığa bağlı mimari biçim ve mekan organizasyonu

• Aksa bağlı (axiality) doğrusallığın mekan organizasyonu üzerindeki belirleyici rolü

• 3 bin yıllık dönem ortalarında başlayan evrim süreciyle piramitten kayalara oyulmuş manastır mimarisine geçiş

• Nil e dik açılı aks üzerinde kolonadlı, merkezi avlulu, mekân ünitelerinden oluşan ve geride kayalara oyulmuş manastırla sonlanan, etrafı yüksek duvarlarla çevrili dini ve yönetsel yapı kompleksleri

ESKİ MISIR’IN KISA TARİHÇESİ
MÖ 5500             :Nil boyunca çiftçilikle uğraşan köylerin
oluşması
MÖ 5500 – 3100 :Biri Yukarı Mısır olarak bilinen, Nil in güney
vadileri, diğeri Aşağı Mısır olarak bilinen,
Nil in kuzey deltasında olmak üzere
kurulan iki krallık
MÖ 3100             :30 hanedanlığın görev yaptığı dönemin ilk
firavunu olan Menes’in 2 Eski Mısır
krallığını birleştirerek, başkenti Memphis olan bir
krallık kurması
MÖ 2700 – 2200 :Barış ve bolluğun hüküm sürdüğü Eski Krallık
dönemi
MÖ 2200             :Eski Krallığın 6. hanedanlığının yıkılışı
MÖ 2200 – 2052 :Ara—istikrarsızlık—dönemi

MÖ 2052 – 1786 :12. hanedanlıkla başlatılan ve başkenti Teb
olan Orta Krallık dönemi—Amon
rahiplerinin güçlenerek firavunun bazı
yetkilerini üstlenmesi
MÖ 1786 – 1575 :2nci ara dönem
MÖ 1575 – 1087 :18. hanedanlıkla başlayan Yeni Krallık
dönemi—ilk ve son kadın firavun
Hatsepsut (MÖ 1511–1480) ve de güçlü
aynı zamanda ismi kendinden sonra
gelen 9 firavun tarafından benimsenen,
efsanevi firavun II Ramses (MÖ 1304 –
1237) bu dönemde yaşamıştır.
MÖ 1000 sonrası:İmparatorluğun sonunu getiren zayıflık ve
başarısızlılar dönemi
MÖ 525               :İran işgali
MÖ 332               :İskender’in işgali
MÖ 30                :Romalıların işgali

NİÇİN PİRAMİT MEZAR?

• Nil in sağladığı kolay ve görece tasasız yaşam bitmeyecek kadar güzeldi.

• Eğer uygun koşullar sağlanırsa ölü ebediyen güneşin sıcak öpüşünün keyfini, soğan, incir ve biranın verdiği zevki yaşayabilir, müziğin sesini duyabilir, sevdikleriyle birlikte olabilirdi.

• Dolayısıyla, güneşin oğlu olduğu varsayılan firavunun da bu nimetlerden, dünya durdukça, sonuna değin yararlanması, cesedinin her koşulda yıkılmadan ayakta durabilecek özelliklere sahip yapıların içinde saklanmasıyla sağlanacaktı.

• İşte bu özelliklere sahip yapı biçimi, olsa olsa doğanın yıpratıcı koşullarına ve yer çekimine en iyi karşı koyabilecek, taş bloklarıyla inşa edilecek piramit olabilirdi.

MASTABA

• Zoser Eski Mısır’ın ilk piramidinin adıdır.

• MÖ 2700 civarında inşasına başlanan Zoser’den önce firavunların mumyalanmış cesetleri yerin ya da kayalık zeminin derinliklerine açılan mezarlara gömülüyordu

• Sonra bu mezarların üzerlerine üstü düz,  ancak yanları eğimli olan, ölçüleri ise piramit mezarlara göre çok daha mütevazı masif yapılar inşa ediliyordu.

• Mastaba işte bu yapılara verilen addır.

ZOSER BASAMAKLI PİRAMİTİ

• Zoser piramidi, Saqqara’da basamaklı olarak inşa edilmiş olup, Mısır imparatorluğunun en eski piramididir. Piramidin inşasına da 3. hanedanlıktan Zoser’in (MÖ 2778 – 2723) tahta çıkışının 20. yılı olan MÖ 2750 de başlanmıştır.

• Piramit sayısı önce 4 iken sonra 5 e çıkartılan mastabadan oluşan bağımsız mezar yapılarının tümünün örtülmesiyle elde edilen bir anıt mezardır.

• Piramid  taban ölçüleri: 140 X 118 m

• Piramit yükseklik ölçüsü: 60 m

• Piramit, kenar ölçüleri 545 m X 277m ve çevresi 10.40 m yüksekliğinde duvarla çevrili bir avlu içinde yer almıştır.

GİZA PİRAMİTLERİ

• 3 dev piramitten oluşan Giza piramitlerinin her birisi kutup yıldızına ve güneşin güney eksenine doğru kusursuzca hizalanmıştır.

• Giza piramitlerinin MÖ 2680 – 2560 tarihleri arsında inşa edildiği tahmin edilmektedir.

• Keops: Giza piramitlerinin en büyüğü olup 4. hanedanlığın 2. firavunu olan Khufu için yapılmıştır. Taban ölçüleri: 230mX230m, yüksekliği: 146m, ve yan yüzlerin tabanla yaptığı açı: 51o 50’  dir.

• Kefren: Giza piramitlerinin 2. en büyüğü olup Khufu’nun oğlu Khafre için yapılmıştır.

• Taban ölçüleri: l215.50 mX215.50m, yüksekliği: 143.50m ve yüz yan yüz eğimi 51 o 10’ dir.

• Mycerinus: Giza piramitlerinin en küçüğü olup Mycerinus’un oğlu Menkare için yapılmıştır. Taban ölçüleri: 108.50mX108.50m, yüksekliği: 66.50m, yan yüz eğimi de 50 o dir.